Strony

▼

sobota, 1 czerwca 2013

Przeciwutleniacze i regulatory kwasowości (E300-E399)

Przed Państwem kolejny odcinek niekończącego się serialu "Moda na E". W dzisiejszym odcinku
fragment listy o zaskakująco niskim udziale substancji podejrzanych. Nic dziwnego - bardzo ciężko opracować przeciwutleniacz tańszy od kwasu askorbinowego (witaminy C), a przecież tylko o koszta producentom żywności chodzi. Mylą się jednak ci, którzy myślą że wśród przeciwutleniaczy nie znajdziemy substancji uznawanych za szkodliwe w dawkach niewiele wyższych od tych, które możemy przyjąć z jedzeniem (jeśli np. bardzo lubimy napoje gazowane). Prezentowana lista, tak jak i pozostałe z cyklu, jest najaktualniejszym polskim zestawieniem dodatków i jako jedyna zawiera opisy sporej części z nich.


 Nazwa Opis, zastosowanie, uwagi
E300 Kwas askorbinowy Czyli niezwykle groźna witamina C. Nie zmienia to jednak faktu, że dodawana np. do "marketowego" pieczywa spełnia zupełnie inną rolę niż wzbogacenie posiłku w witaminy, a do "stabilizacji procesu fermentacji" oraz zwiększenia wydajności (czytaj: większy bochenek z mniejszej ilości mąki). Poza pieczywem można (w roli antyoksydanta) spotkać ją w szerokiej gamie produktów, od dżemów po soki owocowe. Oczywiście może dojść do przedawkowania witaminy C, jednak dużo łatwiej o takowe przy spożywaniu większych ilości tabletek z witaminami.
E301 Askorbinian sodu Sól kwasu askorbinowego, rola taka sama jak w przypadku kwasu, w ilościach stosowanych w przemyśle spożywczym całkowicie bezpieczna.
E302 Askorbinian wapnia Sól kwasu askorbinowego, rola taka sama jak w przypadku kwasu, w ilościach stosowanych w przemyśle spożywczym całkowicie bezpieczna.
E304 Estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego Estry kwasu askorbinowego, rola taka sama jak w przypadku kwasu, w ilościach stosowanych w przemyśle spożywczym całkowicie bezpieczne. Dodatkową cechą estrów jest ich lepsza rozpuszczalność w tłuszczach.
E306 Mieszanina tokoferoli Kolejna niezwykle "groźna" substancja, czyli witamina E. Nazwa wywodzi się z greki i oznacza alkohol mający znaczenie w donoszeniu ciąży (takie były wnioski z pierwszych badań nad tokoferolami w diecie szczurów laboratoryjnych). Największym naturalnym źródłem tokoferoli w diecie Europejczyków są oleje roślinne (zwłaszcza oliwa z oliwek i olej słonecznikowy) oraz orzechy, pomidory, mak, szparagi i marchewka. Niedobory prowadzą do zaburzeń pracy układu nerwowego i anemii. Nadmierne spożycie może skutkować problemami z krzepliwością krwi (tokoferole mogą działać jako antykoagulanty). W przemyśle spożywczym dodawane m.in. na powierzchnię owoców, w celu opóźnienia psucia oraz do kosmetyków (jako właściwie niepotwierdzony w poważnych badaniach składnik marketingowy). Prócz naturalnej mieszaniny E306 otrzymuje się syntetycznie , jednak tokoferole syntetyczne wykazują się niższą aktywnością ze względu na występowanie w postaci mieszaniny aktywnych i nieaktywnych enancjomerów. Niektóre badania wykazują dodatki związek między stosowaniem syntetycznych mieszanin tokoferoli a zapadalnością na raka.
E307 α-Tokoferol Jeden z tokoferoli, główny składnik mieszaniny odpowiedzialny za właściwości witaminy E, przyswajany przez człowieka. Otrzymywany na drodze syntezy, oczywiście w formie mieszaniny racemicznej.
E308 γ-Tokoferol Drugi ze składników mieszaniny uważany za nieco mniej znaczący nośnik właściwości witaminy E.
E309 δ-Tokoferol Ostatni, najmniej znaczący (przynajmniej w świetle obecnych badań) składnik mieszaniny.
E310 Galusan propylu Półsyntetyczny przeciwutleniacz, stosowany głównie w zabezpieczaniu tłuszczu przed jełczeniem. Sam kwas galusowy znajdujemy w herbacie oraz w galasach, czyli chorobowych naroślach na liściach drzew liściastych powstających pod wpływem substancji wydzielanych przez żerujące wewnątrz larwy owadów, nicieni lub z powodu infekcji wirusowej. Galasy z dębu (dębianki) są od dawna źródłem mieszaniny kwasu galusowego i tanin stosowanej jako nalewka o właściwościach ściągających. Estryfikacja kwasu do galusanów propylu, oktylu i dodecylu ułatwia zmieszanie go z tłuszczami. Dopiero olbrzymie przedawkowanie może powodować problemy żołądkowe czy hiperaktywność.
E311 Galusan oktylu Kolejny ester kwasu galusowego. Patrz: E310.
E312 Galusan dodecylu Kolejny ester kwasu galusowego. Patrz: E310. Kwas laurynowy, wykorzystywany do estryfikacji tego wariantu, jest z reguły pozyskiwany z mleczka kokosowego, jednak występuje też w mleku krowim i owczym, E312 weganie mogą chcieć unikać bardziej niż pozostałych wariantów (w których teoretycznie mogą się pojawić śladowe ilości białka owadów lub nicieni, stąd czerwona czcionka przy wszystkich wariantach).
E313 Galusan etylu Kolejny ester kwasu galusowego. Patrz: E310. Występuje naturalnie w orzechach włoskich oraz winie, gdzie powstaje w wyniku naturalnej estryfikacji.
E314 Guma gwajakowa (żywica gwajakowca lekarskiego) Naturalna żywica pozyskiwana z drzewa gwajakowego. Składnik pozyskiwany coraz rzadziej, ze względu na przetrzebienie populacji gatunku, cenionej z powodu przyjemnie pachnącego i twardego drewna oraz gwajakolu (aktywny składnik żywicy m.in. o właściwościach wykrztuśnych).
E315 Kwas izoaskorbinowy (kwas erytrobowy) Stereoizomer witaminy C (E-300), pozyskiwany z roślin. Bez wpływu na metabolizm człowieka, pomaga utrzymać świeżość warzyw w barach sałatkowych oraz szybkiej obsługi.
E316 Izoaskorbinian sodu Sól sodowa E315, podobnie jak on pozyskiwana z roślin (głównie buraka cukrowego i kukurydzy), ze względu na podobieństwo angielskiej nazwy obu związków do słowa earthworm, izoaskorbiniany były bohaterami mitu na temat pozyskiwania ich z dżdżownic.
E319 tert-Butylohydrochinon (TBHQ) Słowa "pochodna fenolu" na początku opisu zapalą czerwoną lampkę w niejednej głowie. I słusznie - mimo bardzo wysokiej aktywności jako przeciwutleniacz, TBHQ nie należy do najlepszych rozwiązań w przemyśle spożywczym. Spożywanie skrajnie małych ilości jest dopuszczalne, ale powodowanie nowotworów układu pokarmowego, nudności, wymiotów i dzwonienia w uszach oraz uszkodzeń DNA i zaburzeń wydzielania estrogenów u kobiet przy nadmiernym spożyciu dają do myślenia. Oczywiście efekty takie zaobserwowano dla dawek, które można przyjąć po wypiciu kilkunastu litrów oleju zabezpieczanego przed utlenieniem za pomocą TBHQ, ale skoro są lepsze rozwiązania, po co się truć? Stosowany jako środek zapobiegający korozji w paliwach typu bio-diesel, składnik lakierów oraz kosmetyków i mrożonych ryb.
E320 Butylohydroksyanizol (BHA) Kolejna pochodna fenolowa, właściwie mieszanina dwóch podobnych związków chemicznych. Kontrowersyjna ze względu na udowodnione działanie rakotwórcze w badaniach na szczurze i chomiku syryjskim. Co ciekawe, w testach na myszach BHA zmniejszało ryzyko zapadnięcia na nowotwory powodowane przez inne badane związki (przy wspólnym podawaniu). W stanie Kalifornia (słynącym z restrykcyjnych przepisów odnośnie bezpieczeństwa substancji chemiczncych) na liście związków rakotwórczych. Ponieważ jest diabelnie skuteczny jako antyoksydant, butylohydroksyanizol spotykany w szerokiej gamie produktów, od paliw po kosmetyki, żywność i niektóre leki.
E321 Butylohydroksytoluen (BHT) Kolejny podejrzany związek organiczny z pierścieniem fenolowym. Właściwie niezastąpiony przy ochronie paliw, szkodliwy ("dopuszczony do użytku w niewielkich ilościach") w przemyśle spożywczym (np. do 0.0033% w ryżu o przedłużonej trwałości). Spotykany także w farmacji, kosmetyce i paszach (oraz do 0,01% w tłuszczu karmionego ową paszą drobiu).
E322 Lecytyny Obecne w każdej komórce ciała człowieka (a nawet w błonie każdego organizmu komórkowego), te pochodzące z soi obniżają stężenie "złego" cholesterolu. Kontrowersyjne dla wegan (mimo że większość lecytyny pochodzi z soi, spory udział w rynku ma lecytyna z jaj kurzych) oraz zagorzałych przeciwników GMO (ponieważ większość uprawianej na świecie soi jest modyfikowana a nikt nie bawi sie w selekcjonowanie upraw na potrzeby izolacji jednego związku). Na nic więc ostrzeżenia babci z reklamy Farmio, kiedy spożywamy lecytynę z soi GMO jako emulgator i lubrykant w czekoladzie, ciastkach, kakao, chlebie (w tym z ciasta mrożonego, w którym, prócz zwiększania objętości, dodatkowo chroni drożdże w czasie zamrożenia).
E323 Anoksomer (anoxomer) Rzadko spotykana (a szkoda, bo bezpieczniejsza) wersja antyoksydanta fenolowego. Nietrawiona i wydalana głównie z kałem z racji na polimerową budowę (składa się z połączonych na stałe cząsteczek m.in. E319-E321). Dawki śmiertelne dla szczura w gramach na kilogram masy ciała, dawki efektywne w ochronie żywności setki tysięcy razy mniejsze. Roczne testy na psach karmionych dietą z 5% udziałem anoksomeru nie wykazały żadnych zaburzeń związanych ze E323. Dozwolona dawka do 0,5% w tłuszczach.
E324 Etoksykina Syntetyczny antyoksydant dodawany do karmy dla zwierząt (w celu ochrony tłuszczu przed zjełczeniem) oraz przypraw (dla ochrony koloru barwników karotenoidowych). Posiada nieznaczny wpływ na metabolizm porfiryn w wątrobie, jednak nie wykazano by powodowało to jakiekolwiek dalsze skutki zdrowotne. Niemniej jednak producenci karmy dobrowolnie przestrzegają normy stężenia poniżej 75 ppm.
E325 Mleczan sodu Sól kwasu mlekowego, działająca jako wypełniacz w lekach, konserwant w produktach mięsnych, regulator kwasowości (we wszystkim, co popadnie) oraz czynnik utrzymujący wilgotność i nawilżacz (np. w szamponach). Zupełnie nieszkodliwy.
E326 Mleczan potasu Przeciwutleniacz i związek hamujący rozwój wielu bakterii (w tym chorobotwórczych). Stosowany głównie w produktach mięsnych. Bezpieczny (chyba ze ktoś odzyska ze związku metaliczny potas i wrzuci go do wody).
E327 Mleczan wapnia Zastosowanie podobne do poprzedników. Dodatkowo jest składnikiem proszku do pieczenia (stabilizuje pH), gum do żucia bez cukru (wspomaga remineralizację szkliwa) oraz środków na nadkwasotę. Jest także stosowany do przedłużania trwałości i jędrności świeżo ściętych owoców (np. melona cukrowego). Naturalnie występuje np. w dojrzewających serach żółtych, gdzie wytrąca się w formie małych kryształków po dłuższym dojrzewaniu (można je czasem wyczuć w starszym serze typu Cheddar)
E328 Mleczan amonu Kolejna sól kwasu mlekowego, działanie i bezpieczeństwo nie różnią się znacząco od poprzedników. Prócz produktów przemysłu spożywczego znajduje się w nawilżających kosmetykach do ciała.
E329 Mleczan magnezu Spotykany w suplementach diety jako źródło magnezu oraz jako środek zakwaszający produkty spożywcze (tak jak poprzednicy).
E330 Kwas cytrynowy Z początku pozyskiwany z owoców cytrusowych przez precypitację wodorotlenkiem wapnia (wapnem gaszonym), obecnie wydajnie produkowany przez grzyby pleśniowe z melasy, hydrolizowanej skrobi odpadów z cukrowni (na koniec także odzyskiwany przez wytrącenie cytrynianu wapnia). Zastępuje sok cytrynowy w kuchni (kiedy chodzi tylko o zakwaszenie potrawy), reguluje kwasowość napojów, ułatwia usuwanie tłuszczu ze zmywanych powierzchni. Jest jednym z ogniw cyklu kwasów trójkarboksylowych (cyklu Krebsa) oraz ważnym składnikiem kości (wpływającym na rozmiar kryształów wapnia). Szeroko stosowany także w przemyśle (m.in. do pasywacji stali nierdzewnej). Bezpieczny w stężeniach stosowanych w żywności (nawet w ilościach znajdowanych na powierzchni superkwaśnej gumy Center Shock, którą możecie pamiętać z dzieciństwa).
E331 Cytryniany sodu: (i) cytrynian monosodu, (ii) cytrynian disodu, (iii) cytrynian trisodu Cytryniany sodu, jak i inne sole tego kwasu, mają bardzo podobne zastosowania do związku wyjściowego. Dodatkowo, cytrynian sodu działa jako emulgator w produkcji serów oraz (cenna wskazówka kuchenna!) umożliwia ich stopienie bez rozdziału na fazę wodną i tłuszczową. Cytrtnian trisodowy znajduje także zastosowanie w medycynie - jego dodatek zapobiega koagulacji krwi w czasie jej magazynowania w stacjach krwiodawstwa*. Niegroźne.
_________________________
*Mitojad zachęca do oddawania krwi!
E332 Cytryniany potasu: (i) cytrynian monopotasu, (ii) cytrynian dipotasu, (iii) cytrynian tripotasu Związki buforujące w napojach (stabilizacja pH / kwasowości), pomagają kontrolować powstawanie kamieni nerkowych, zmniejszają ból przy oddawaniu moczu w zapaleniu dróg moczowych (neutralizując kwaśny mocz). Ze względu na zawartość potasu nieco ostrożniej stosowane (ale, tak jak poprzednicy, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia w standardowych dawkach).
E333 Cytryniany wapnia: (i) cytrynian monowapnia, (ii) cytrynian diwapnia, (iii) cytrynian triwapnia Główne zastosowania to strącanie resztek pektyn oraz kompleksowanie metali wielowartościowych, które mogłyby katalizować reakcje utleniania tłuszczy. Wpływają więc na trwałość i wygląd żywności (od pieczywa po soki owocowe). Niegroźne.
E334 Kwas L(+)-winowy Jak sama nazwa wskazuje, to główny kwas występujący w winie. Poza nim (i winogronami), do znalezienia chociażby w bananach. Wytrącając się czasem na powierzchni korka straszy mniej doświadczonych smakoszy udając potłuczone szkło. Niegdyś uzyskiwany ze ścian beczek do leżakowania wina. W wysokich stężeniach (szacowana dawka 7,5 g/kg masy ciała) śmiertelny dla ludzi, powoduje paraliż pracy mięśni (w tym oddechowych i sercowego). W żywności antyoksydant, w zastosowaniach domowych idealny czyścik do miedzianych monet (rozpuszcza tlenek miedzi (II)). Oczywiście to dawka czyni truciznę. Panika zupełnie nieuzasadniona - zwykła sól kuchenna może zabić przy jednorazowej dawce 1 g/kg masy ciała.
E335 Winiany sodu: (i) winian monosodu, (ii) winian disodu Winiany kontrolują kwasowość produktów oraz emulgują i ułatwiają spajanie zawartości żelków, kiełbas i margaryny.
E336 Winiany potasu: (i) winian monopotasu, (ii) winian dipotasu Winiany potasu, prócz oczywistej funkcji w regulacji kwasowości, stabilizują bitą śmietanę oraz zapobiegają krystalizacji syropów cukrowych (w tym tych do sporządzania napojów).
E337 Winian potasowo-sodowy Zwany solą z Rochelle związek będący kombinacją dwóch powyższych. Poza przemysłem spożywczym używany jako środek przeczyszczający oraz reagent w procesie srebrzenia luster. W syntezie chemicznej stosowany do rozbijania emulsji.
E338 Kwas fosforowy Kontrowersyjny środek stosowany powszechnie do zakwaszania napojów typu "cola". Ten silny kwas nieorganiczny został wybrany do zakwaszania napojów oczywiście ze względu na relatywnie niskie koszty zakwaszenia (w porównaniu do np. kwasu cytrynowego). W wielu badaniach wykazano negatywny wpływ E338 na stan kości (zwłaszcza równowagę wapniowo-fosforową). Isntieją jednak także takie, w których nie znaleziono związku między ilością wypijanego napoju a wypłukiwanym przez kwas wapniem znajdowanym w moczu. Niemniej jednak z colą lepiej uważać (potencjalne działanie E338 wspomaga kofeina, znana ze zdolności do podnoszenia stężenia wapnia w moczu). 
E339 Fosforany sodu: (i) fosforan monosodu, (ii) fosforan disodu, (iii) fosforan trisodu Antyutleniacze o szerokim zastosowaniu. Dodatkowo związki przeczyszczające stosowane do oczyszczenia jelita przed kolonoskopią. Fosforan disodu spotykany jest czasem w błyskawicznych owsiankach (skraca czas gotowania) oraz budyniach (ułatwia wiązanie).

Fosforan trisodowy znajduje zastosowanie w czyszczeniu powierzchni (zwłaszcza odtłuszczaniu - 1% roztwór wodny ma pH w okolicach 12). Pomaga także w przygotowaniu ścian do malowania. Mimo znaczącego wkładu w eutrofizację jezior (z powodu nadmiernego używania do czyszczenia ulic i krawężników) nadal powszechnie stosowany. Składnik niektórych suplementów diety mających zwiększać wydolność fizyczną. Z racji na wysokie pH może być stosowany jedynie w buforowanych mieszaninach (aby zapobiegać podrażnieniu błony śluzowej żołądka).
E340 Fosforany potasu: (i) fosforan monopotasu, (ii) fosforan dipotasu, (iii) fosforan tripotasu Dodatki spełniające rolę antyutleniaczy, stabilizatorów pH oraz emulgatorów i spieniaczy. Stosowane w "śmietankach" do kawy niezawierających śmietanki (czyli opartych o oleje roślinne, cukier, słodziki, aromaty i symboliczne ilości białka mleka), gdzie zapobiegają wytrąceniu się "śmietanki" w formie grudek.
E341 Fosforany wapnia: (i) fosforan monowapnia, (ii) fosforan diwapnia, (iii) fosforan triwapnia Fosforan monowapnia to dodatek do proszku do pieczenia (obok dwuwęglanu sodu, będącego źródłem dwutlenku węgla, dzięki któremu ciasto szybko rośnie - chleby kiepskiej jakości zawierają drożdże tylko w symbolicznych ilościach, żeby można je było wymienić na etykiecie).

Fosforan diwapnia to dodatek do wzbogacania mąki, płatków oraz karmy dla zwierząt w wapń. Pojawia się także w pastach do zębów jako czynnik ułatwiający usuwanie płytki nazębnej.

Fosforan triwapnia występuje naturalnie w mleku krowim, jest dodawany do suplementów diety, past do zębów oraz do sproszkowanych przypraw jako czynnik przeciwzbrylający. Używany także w medycynie jako wypełnienie uszkodzonych kości oraz w biotechnologii do wspomagania transformacji komórek bakteryjnych.
E342 Fosforany amonu: (i) fosforan monoamonu, (ii) fosforan diamonu Wykorzystywane jako składniki pożywki dla drożdży w winiarstwie i miodosytnictwie, wzmacniacze smaku w papierosach, substancje wspomagające w procesie oczyszczania cukru oraz w barwieniu wełny. Ponadto składniki nawozów sztucznych i gaśnic proszkowych.
E343 Fosforany magnezu: (i) fosforan monomagnezu, (ii) fosforan dimagnezu, (iii) fosforan trimagnezu Regulatory kwasowości, antyoksydanty oraz środki przeciwzbrylające.
E344 Cytrynian lecytyny Pochodna E322 i E330 o właściwie takich samych właściwościach i bezpieczeństwie co lecytyna. Modyfikacja miała na celu zwiększenie rozpuszczalności w wodzie.
E345 Cytrynian magnezu Składnik suplementów diety oraz środek przeczyszczający stosowany przed kolonoskopią. Jak każdy związek magnezu przy silnym przedawkowaniu spowalnia akcję serca, powoduje zawroty głowy, spadek ciśnienia krwi, czasem nawet zapadnięcie w śpiączkę i śmierć (pamiętajmy jednak że chodzi o spożycie wręcz niewyobrażalnych ilości - królika ubija dopiero 3,2 g/kg masy ciała).
E349 Jabłczan amonu Sól amonowa kwasu jabłkowego (E296). Antyoksydant, regulator kwasowości, substancja buforująca. Nadaje potrawie cierpki smak, czasem jest więc stosowany jako dodatek smakowy. Bezpieczny i dość szeroko stosowany związek.
E350 Jabłczany sodu: (i) jabłczan monosodu, (ii) jabłczan disodu Kolejne sole kwasu jabłkowego. Brak przeciwwskazań do spożycia (wyjątek stanowią otrzymywane chemicznie mieszaniny soli D- i L-kwasu, których nie zaleca się w diecie niemowląt).
E351 Jabłczan potasu Tak jak pozostałe sole kwasu jabłkowego, sól potasowa jest bezpieczna i stosowana m.in. do zakwaszania napojów, przetworów owocowych i warzywnych oraz gotowych zup. Przy okazji spełnia rolę antyoksydanta i wnosi kwaskowato-cierpki smak.
E352 Jabłczany wapnia: (i) jabłczan monowapnia, (ii) dijabłczan wapnia Prócz roli przypisywanej pozostałym solom kwasu jabłkowego stanowi źródło wapnia o dość wysokiej przyswajalności.
E353 Kwas metawinowy Polimer kwasu winowego otrzymywany przez jego ogrzewanie. Właściwości podobne do pierwotnej substancji. Naturalnie występuje w trzcinie cukrowej. Zapobiega precypitacji nierozpuszczalnych soli (kamienia winnego) w winach gronowych i owocowych. Dodawany także do soków i napojów.
E354 Winian wapnia Odpadek przemysłu winiarskiego, biała sól kwasu winowego i wapnia. Antyoksydant i konserwant spożywczy, regulator kwasowości.
E355 Kwas adypinowy Jeden z najważniejszych kwasów dikarboksylowych (z dwiema grupami -COOH) z punktu widzenia przemysłu. Substrat do produkcji nylonu oraz pianki poliuretanowej, otrzymywany syntetycznie. W produktach spożywczych wspomaga żelowanie oraz (a jakże) reguluje kwasowość.
E356
E357
E359		Adypinian sodu, Adypinian potasu, Adypinian amonu Trzy stosowane przemysłowo sole kwasu adypinowego.  Z racji identycznego działania (znów antyoksydanty i regulatory kwasowości), oszczędzę Wam trzech wierszy tabeli. Pochodne są zwyczajnie prostsze do przechowywania od kwasu.
E363 Kwas bursztynowy Kolejny związek biorący udział w przemianach cyklu Krebsa (tak, znajduje się też w Tobie!), kolejny kwas dikarboksylowy i kolejny regulator kwasowości. Kiedyś otrzymywany z destylacji sproszkowanego bursztynu, dziś za pomocą syntez chemicznych. Roczna produkcja na świecie liczona w dziesiątkach tysięcy ton.
E365
E366
E367
E368		 Fumaran sodu
Fumaran potasu
Fumaran wapnia
Fumaran amonu		 Sole kwasu fumarowego (kolejnego kwasu dikarboksylowego, który moglibyśmy wyciągnąć sobie z naszego organizmu (choć dużo prościej uzyskać go z dymnicy lub grzybów kapeluszowych). Nieszkodliwe, stosowane szeroko od połowy XX wieku.
E370 1,4-heptonolakton Regulator kwasowości i dodatek smakowy spotykany m.in. w aromacie kokosowym, orzechowym czy waniliowym. Mimo iż znane są laktony o działaniu psychoaktywnym, nie ma żadnych przeciwwskazań do stosowania tego konkretnego.
E375 Niacyna (witamina PP, witamina B3; wspólna nazwa na kwas nikotynowy oraz amid kwasu nikotynowego) Dostarczana w dużych ilościach w mięsie, ziarnach zbóż i orzechach, witamina PP odpowiada w organizmie m.in. za gospodarkę cholesterolową. Na skalę handlową produkowana z nikotyny, każdy jednak produkuje ją na własne potrzeby w wątrobie. Znajduje zastosowanie w stabilizacji barwy chleba i płatków zbożowych. Oczywiście jest antyoksydantem. Często sprzedawana dodawana do suplementów diety w (według najnowszych badań) zupełnie nieaktywnej formie heksanikotynianu inozytolu.
E380 Cytrynian triamonowy Regulator kwasowości i antyoksydant spotykany m.in. w serach topionych do smarowania oraz słodyczach. Jako sól kwasu cytrynowego jest właściwie kolejnym zupełnie bezpiecznym dodatkiem do żywności.
E381 Cytrynian żelazowo-amonowy Pochodna E380 z dodatkiem żelaza. Oprócz regulacji kwasowości służy jako środek przeciwzbrylający. Zupełnie nieszkodliwy, ze względu na obecność żelaza czasem stosowany jako składnik suplementów diety.
E383 Glicerofosforan wapnia Bezpieczna pochodna glicerolu (stosowanego m.in. jako zamiennik cukru, środek przeczyszczający oraz nawilżacz i zagęstnik w przemyśle spożywczym). Sam E383 pojawia się (jako cudowne połączenie fosforanu, wapnia i energetycznego glicerolu) się w odżywkach dla sportowców oraz np. w likierach (jako słodzik i zagęstnik w jednym). 
E384 Cytrynian izopropylu Ester izopropylowy kwasu cytrynowego. Regulator kwasowości i antyoksydant. 
E385
E386		 Sól wapniowo-disodowa EDTA
Sól disodowa EDTA		 Sole EDTA (kwasu wersenowego znanego także jako kwas edytenowy) to znane nie tylko w przemyśle spożywczym związki kompleksujące (chelatujące metale). Konserwuje żywność dezaktywując enzymy, których aktywność nie jest korzystna dla przebiegu przechowywania (dezaktywacja odbywa się poprzez kompleksowanie metali będących ich kofaktorami), pomaga w odtruwaniu organizmu w zatruciach metalami ciężkimi, hamuje krzepnięcie pobranej krwi. Bezpieczny składnik szamponów i innych kosmetyków oraz wszelkiego jedzenia zawierającego tłuszcze (których utlenianiu EDTA zapobiega).
E387 Oksystearyna Mieszanina glicerydów kwasu stearynowego oraz innych kwasów tłuszczowych. Zapobiega krystalizacji tłuszczów oraz ich utlenieniu. W badaniach dawki śmiertelnej nie udało się zabić nią szczurów (czyli jest całkiem bezpieczne), Nawet przy dziennej dawce na poziomie 25 g/kg masy ciała nie zauważono żadnych efektów ubocznych (badania na zlecenie WHO). Spotykana w produktach drożdżowych, olejach i inncyh tłuszczach roślinnych. Najczęściej wytwarzana z tłuszczy roślinnych, nie można jednak wykluczyć źródeł zwierzęcych - ortodoksyjni wegetarianie i weganie mogą uznać E387 za niepożądany składnik diety.
E388
E389
E390		 Kwas tiodipropionowy
Tiodipropionian dilaurylu
Tiodipropionian dilstearylu		 Antyoksydant zabezpieczający tłuszcze, stosowany częściej w kosmetyce niż w przemyśle spożywczym. Zasadniczo bezpieczny (nie pojawia się w normalnych porcjach jedzenia w dawkach zbliżonych do dziennej dawki bezpiecznej). Pochodne laurylowe i stearynowe zwyczajnie zwiększają rozpuszczalność związku w tłuszczach. W badaniach na zlecenie EFSA nie wykryto żadnego negatywnego wpływu E388 zarówno na bakterie, jak i komórki zwierzęce.
E391 Kwas fitowy Nazwa chemiczna tego związku naturalnie spotykanego w nasionach strączkowych oraz otrębach zbożowych to heksafosforan inozytolu. Jest przeciwutleniaczem oraz związkiem chelatującym, który podobnie jak  EDTA wymiata z organizmu jony metali. Posiada udowodnione działanie antynowotworowe w stosunku do min. raka okrężnicy i jelita grubego. Nietrudno zgadnąć, że nie jest szkodliwy.
E392 Ekstrakty z rozmarynu (wyciągi z rozmarynu) Znane jako Larendogra (L'eau de la reine d'Hongrie, Woda Królowej Węgierskiej) ekstrakty z rozmarynu od niedawna mogą być dodawane do żywności jako konserwanty w znaczeniu prawnym. Przed uchwaleniem odpowiedniej dyrektywy Komisji Europejskiej właściwości antyoksydacyjne ekstraktu z rozmarynu producenci ukrywali za użyciem wyciągów jako dodatków aromatycznych. Konserwuje tłuszcze i oleje, mięso, produkty piekarnicze, zupy w proszku i przetwory z ziemniaka, oleje rybne i suplementy (spotykany także w kosmetyce, m.in. w tonikach i kremach). Substancje aktywne to kwas karnozowy i karnozol Znany od czasów starożytnych, ulubiony zapach marynarzy (czuli go jeszcze zanim zobaczyli porośnięty rozmarynem ląd).
E399 Laktobionian wapnia Sól kwasu laktobionowego, pochodna kwasu glukonowego i galaktozy. Prócz właściwości stabilizujących i antyoksydacyjnych jest bezpiecznym źródłem łatwo dostępnego wapnia w suplementach oraz wypełniaczem w niektórych lekach.

 Zanim skomentujesz: dawka czyni truciznę, witaminą C też można kogoś ubić, wszystko zależy od ilości. To samo tyczy niewielkiej dawki humoru w opisach związków ;)

 Czytaj więcej:
o